گیاه فیکوس (ficus) که مبدا آن قاره آسیا میباشد، خیلی از واریتههای آن گزینه مناسب برای نگهداری در آپارتمان میباشد. نحوه نگهداری فیکوسها نسبتا آسان میباشد و به راحتی با رعایت چند نکته میتوانید رشد آنها را بیشتر کنید. خیلی از فیکوسها مانند فیکوس الاستیکا میتوانند بسیار قد بلند شوند و تا 30متر رشد کنند. در این مقاله به نحوه نگهداری 5 نوع فیکوس (انواع الاستیکا، بنجامین، لیراتا، آلتیسیما و آمستل) از جمله نحوه نگهداری فیکوس الاستیکا میپردازیم.
1- نحوه نگهداری فیکوس
گیاه (ficus) که مبدا آن قاره آسیا میباشد، خیلی از واریتههای آن گزینه مناسب برای نگهداری در آپارتمان میباشد. نگهداری این خانواده نسبتا آسان میباشد و به راحتی با رعایت چند نکته میتوانید رشد آنها را بیشتر کنید. این گیاهان مانند الاستیکا میتوانند بسیار قد بلند شوند و تا 30متر رشد کنند. در این مقاله به نحوه نگهداری 5 نوع فیکوس (انواع الاستیکا، بنجامین، لیراتا، آلتیسیما و آمستل) میپردازیم.
نحوه آبیاری
برای تمامی مدلهای این خانواده، باید به صورت منظم آبیاری انجام شود. اگر نظم آبیاری رعایت شود، علائمی مانند سوختن نوک برگ ها در بنجامین به وجود نمیآید. آبیاری برای این گیاهان باید به نحوی باشد تا هر موقع سطح بسترکشت (خاک) تا عمق 10cm خشک شود باید آبیاری انجام شود. از هرگونه آبیاری زیاد به گونهای که بستر گیاه حالت باتلاق گونه پیدا کند پرهیز کنید؛ چون باعث خفگی ریشه و بیماریهای قارچی میشود.
تمام ارقام فیکوس ها باید به صورت اسپری آب بر روی برگها، هفته ای یکبار صورت گیرد. برای الاستیکا ( تمام مدلها)، آلتیسیما و لیراتا با پارچه لطیف، برگها را هفتهای یکبار تمیز کنید.
برای بزرگ شدن برگها، میتوانید کود جلبک دریایی را به صورت محلول پاشی برگی اسپری کنید.
بستر کشت یا خاک
بستر کشت این مدل از گیاه، باید دارای زهکشی مناسب باشد تا از هرگونه تجمع آب در انتهای گلدان جلوگیری شود تا مانع پوسیدگی ریشه بشود. از بستر نسبتا سنگین باید استفاده شود. ترکیب خاک لومی + ورمی کمپوست + پرلیت یا کوکوپیت، پیت ماس و پرلیت بهترین ترکیب میتواند باشد. در انتهای گلدان از لیکا (پوکه معدنی) برای زهکشی بهتر باید استفاده شود.
توجه: تمامی فیکوس ها نسبت به جابجایی بسیار حساس هستند.
کود مناسب و کوددهی
این گیاه برای رشد دائمی خود، عناصر زیاد مصرف میکند. بنابراین نیاز به کوددهی و تقویتی به صورت مرتب دارد. از آنجا که بیشتر نیتروژن خاک برای گیاه قابل جذب نمیباشد و این گیاه برای رشد خود نیاز به درصد عناصر مخصوص به خود را دارد. خیلی از دارندگان فیکوسها، برای رشد گیاه خود از کود 20-20-20 استفاده میکنند که این کار به دلیل درصد عناصر، برای این گیاه بیهوده میباشد.
بهترین کود، کود 30-5-15 NPK میباشد که نسبت فرموله شده آن مناسب برای فیکوس ها است.15% نیتروژن، 5% فسفر و 30% پتاسیم یکی از بهترین درصد عناصر برای تمامی واریته های این گیاه است.
میتوانید از کود NPK 15-5-30 سبزگیاه استفاده کنید که دارای عناصر ریزمغذی هم میباشد و یک کود کامل است.در کنار این کود NPK از هیومیک اسید برای تنظیم PH و افزایش راندمان کود، هر یک ماه یا دوماه یکبار استفاده کنید.خرید از دیجی کالا.
مطالعه بیشتر: هیومیک اسید چیست؟
روش تکثیر
تمامی فیکوس ها از طریق قلمه قابل تکثیر میباشند.
ساقهی گیاه را حدود 10 الی 15 سامتی متر برش دهید. این ساقه حداقل باید دارای 3 بند باشد؛ دو بند باید در داخل خاک جهت تغذیه و ریشهدهی برود و یک بند بیرون خاک. بهتر است در قسمت هوایی قلمه یک برگ وجود داشته باشد. قلمه ها بهتر است در بستر ماسه باشند و همیشه مرطوب باشند.الاستیکا و آلتیسیما قابلیت ریشهدهی در آب را دارند.
برای برش قلمهها بهتر است، به صورت مورب برش داده شوند تا سطح تماس باخاک برای جذب عناصر غذایی افزایش یابد و ریشهدهی در وسعت بیشتری شکل بگیرد.
بهتر است یک هفته بعد از کاشته شدن قلمهها از کود فسفر بالا مانند 10-52-10 جهت ریشهزایی استفاده کنید.
2- فیکوس الاستیکا Ficus elastica
الاستیکا یک گیاه مقاوم به نور کم میباشد که در شرایط کم نوری میتواند به زندگی خود ادامه دهد ولی برای داشتن رشد مطلوب آن، نور غیر مستقیم زیاد الزامی است. الاستیکا که دارای مدل های مختلف از جمله بلک، سوپر بلک، ابلق و شرابی میباشد از خانواده Moraceae است.
2 شاخه شدن
خیلی از الاستیکا ها بصورت تک شاخه نمای زیبایی دارند ولی اگر علاقهمند هستید میتوانید گیاه خود را به گونه ای برش دهید که به صورت دو شاخه رشد کند.
برای 2 شاخه شدن الاستیکا باید در بالای تنهی گیاه که غلاف برگ میباشد و از آن برگ جدید رشد و سپس خارج میشود را زمانیکه کوچک میباشد، به صورت مورب برش داد. سپس شاهد جوانههای جانبی این گیاه خواهید شد.
علت پایین افتادن برگها
پایین افتادن برگ های فیکوس الاستیکا 2 علت دارد. آبیاری و کمبود عناصر غذایی. اگر خاک گیاه شما زهکش مناسبی نداشته باشد و به خوبی آب خارج نشود امکان دارد ریشه گیاه پوسیده شود. اگر ریشه پوسیده شود برگ ها به پایین میافتند. اگر عناصر غذایی این گیاه کم باشد و در دسترس این گیاه نباشد برگ ها به پایین و آویزان میشوند و ریزش پیدا میکنند. اگر ریشه پوسیده باشد، آب مورد نیاز و عناصر لازم را گیاه نمیتواند جذب کند.
درمان آویزان شدن برگهای فیکوس الاستیکا
اگر مطمئن شدید که ریشه این گیاه پوسیده شده است، قسمت های پوسیده شده این گیاه را حذف کنید و در خاک جدید گیاه را بکارید. بعد کاشت حتما از کود آمینو اسید استفاده کنید(هر دو هفته یکبار، به مدت 2 ماه) و همزمان میتوانید کود فیکوس را با آن ترکیب کنید.بعد از یک هفته پس از کاشت گیاه در خاک جدید، با هیومیک اسید گیاه را تغذیه کنید که سبب جوانه زنی بشود.
3- لیراتا Ficus lyrate
فیکوس لیراتا Fiddle leaf یک گیاه بسیار زیبا میباشد که دو نوع برگ پهن و مینیاتوری است که در مینیاتوری برگها کوچک هستند. به دلیل شکل زیبای این گیاه و شباهت آن به ویولن، گیاه برگ ویولنی در دنیا مشهور است. این گیاه در مکان سایه آفتاب مانند نور پشت پنجره دارای نورگیر، بهترین رشد را دارد. این گیاه در رطوبت نسبی بالا بهترین بازدهی را دارد که با اسپری کردن آب بر روی برگ ها تا حدودی میتوانید این رطوبت را تامین کنید.
4- بنجامین Ficus benjamina
فیکوس بنجامین (weeping fig)که بخاطر فرم زیبای برگها که به اشک شباهت دارد معروف به انجیر گریه کنان میباشد. این گیاه میتواند رشد انبوهی داشته باشد و تبدیل به یک درختچه با تنهی پهن بشود. بنجامین نسبت به جابجایی محیط بسیار حساس بوده و معمولا بعد از جابجایی برگهای آن ریزش پیدا میکند. این گیاه به نور غیرمستقیم زیاد نیاز دارد و اگر بنجامین از نوع ابلق باشد و نور کافی برای آن کافی نباشد، برگهای آن حالت ابلق و دو رنگ نمیشوند.
هرس
در فصل زمستان، با قیچی مخصوص استریل جهت فرم دهی و از بین بردن شاخه های مرده میتوان بعضی از شاخه ها را هرس کرد و گیاه توان بیشتری برای رشد میگیرد.
5- آمستل Ficus binnendijkii
فیکوس آمستل (Narrow Leaf Fig) که به دلیل فرم برگ های آن که باریک و افتاده میباشد معروف به انجیر برگ باریک بوده و گیاه مقاومی میباشد. این گیاه به نور غیر مستقیم و زیاد نیاز دارد.برای بستر این گیاه خاک نیمه سنگین (خاک لومی) مناسب است. مثل تمامی گونههای فیکوس، به کوددهی منظم نیاز دارد. تنهی این گیاه را به شکل های مختلف مانند مارپیچی درمیآورند که آن را زیباتر میکند. بهتر است هر یک الی دو سال یکبار خاک گلدان این گیاه را عوض کنید. این گیاه مانند بنجامین به جابجایی حساس میباشد و بعد از جابجایی برگهای آن ریزش پیدا میکند.
6- آلتیسیما Ficus altissima
فیکوس آلتیسیما (lofty fig) که درزبان انگلیسی به معنای برگ بلندمرتبه یا مغرور میباشد. آلتیسیما یکی از زیباترین گونههای این خانواده میباشد. رنگ برگ های این گیاه به دو رنگ سبز با حاشیه سبز کمرنگ میباشد. در صورت وجود شرایط رطوبت مناسب و کوددهی منظم، آلتیسیما تا 30m (متر) رشد میکند. این گیاه هم مثل سایر فیکوس ها نیاز به نور غیرمستقیم زیاد و رطوبت نسبی متوسط دارد.
7- سخن آخر
فیکوس ها میتوانند گیاهانی برای خانه ما باشند که سالهای سال در کنار ما زندگی کنند. به دلیل کم آب بودن این گیاه نحوه نگهداری فیکوس آسان میباشد به شرط آنکه حواستان به خاک و عناصر آن باشد و به موقع کوددهی را انجام دهید.همانطور که مطالعه کردید نحوه نگهداری فیکوس الاستیکا و بقیه فیکوس ها مشابه هم بودند. برای تهیه قلمه ها، از کود 10-52-10 سبزگیاه استفاده کنید که یک کود NPK کامل میباشد. توجه داشته باشید تمامی فیکوس ها نسبت به جابجایی و تعویض گلدان حساس هستند.